Sprawom spadkowym wielokrotnie towarzyszą silne emocje. Najczęściej wszystko odbywa się krótko po śmierci bliskiej osoby, a stres potęgują nieuporządkowane sprawy i napięcia w występujące w rodzinie. Dla wielu osób kwestie związane z prawem spadkowym są zawiłe, skomplikowane i niezrozumiałe. Brak wiedzy w tym zakresie może dolać oliwy do ognia zamieszania związanego z otwarciem spadku i dziedziczeniem. Z tego właśnie powodu, w nawet najprostszych sprawach spadkowych. dobrym rozwiązaniem jest skorzystanie z usług prawnika, który wyjaśni o co chodzi w poszczególnych instytucjach prawa spadkowego oraz odpowie na wszelkie pytania, również związane z kwestią zachowku.
Czym jest zachowek?
Zachowek jest instytucją prawa spadkowego wprowadzoną do systemu prawnego w celu ochrony interesu majątkowego osób najbliższych spadkodawcy, którym ma gwarantować pewną minimalną korzyść ze spadku.
Zgodnie bowiem z art. 991 KC zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału. Zaspokojenie roszczenia o zachowek może nastąpić w drodze negocjacji ugodowych pomiędzy zainteresowanymi stronami lub mediacji. Najczęściej między stronami dochodzi jednak do sporu, który nie może zostać rozwiązany w sposób ugodowy i sprawa trafia do sądu.
Samo bycie zstępnym, małżonkiem bądź rodzicem spadkodawcy nie zawsze będzie wystarczające do uzyskania zachowku. Zachowek nie może bowiem zostać przyznany osobie, która została wydziedziczona, została uznana za niegodnego, jest małżonkiem zmarłego wyłączonym od dziedziczenia na podstawie przepisów prawa, odrzuciła spadek, zrzekła się dziedziczenia.
W momencie wydziedziczenia, stwierdzenia niegodności dziedziczenia bądź odrzucenia spadku w miejsce takiego spadkobiercy wchodzą jego zstępni (dzieci i wnuki). Osoby takie mogą uzyskać zachowek, który przysługiwałby osobie pozbawionej prawa do zachowku.
Sprawy sądowe wymagają poszukiwania majątku spadkowego, rozstrzygania sporów o przynależność poszczególnych składników majątkowych do spadku, wykładni przepisów związanych z zaliczaniem darowizn do spadku oraz rekonstrukcji operacji finansowych spadkodawcy i ustalania stanu rachunków bankowych.
Warto pamiętać, że zgodnie z art. 1007 kodeksu cywilnego roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenie spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem 5 lat od ogłoszenia testamentu. Jeżeli więc od ogłoszenia testamentu minął dłuższy czas, to niestety może okazać się, że żądanie zachowku jest już przedawnione. Warto więc zgłosić się do adwokata w celu ustalenia, czy mają Państwo prawo do uzyskania zachowku.
